sprawy społeczne oraz zdrowie
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Ryglic. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2016-2025,
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2022-2024,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie dla Gminy Ryglice na lata 2021-2025,
Wieloletni Rządowy Program "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2022-2024.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny:
10 066 038 zł
-53,07%
do roku 2022
-53,07%
do roku 2022
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Gminę Ryglice związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki na ten cel uległy znaczącemu zmniejszeniu, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.
Gminny ośrodek POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. GOPS wydatkował 10.066.038,22 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są:
środki własne gminy,
dotacja do zadań własnych,
oraz dotacja do zadań zleconych.
W trakcie 2023 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach Programu "Posiłek w szkole i w domu", Programu Operacyjnego "Pomoc Żywnościowa" czy "Korpus Wsparcia Seniorów". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował gminne programy, projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Punktu Konsultacyjnego czy Zespołu Interdyscyplinarnego.
5 024 667 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
1 244 721 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Świadczenia wsparcia materialnego w 2023 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Ryglicach w 2023 r. były ubóstwo, długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawność. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 120 rodzin, a niepieniężnymi 71 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 190 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.
Posiłek w szkole i w domu
Program „Posiłek w szkole i w domu” zapewnia pomoc zarówno osobom starszym, niepełnosprawnym, o niskich dochodach, jak i dzieciom, które wychowują się w rodzinach znajdujących się w trudnej sytuacji. Program przewiduje wsparcie finansowe gmin w udzieleniu pomocy w formie:
posiłku,
świadczenia pieniężnego w postaci zasiłku celowego na zakup posiłku lub żywności oraz
świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych.
Istotnym elementem Programu jest zapewnienie dzieciom i młodzieży w wieku szkolnym zjedzenia gorącego posiłku przygotowanego w stołówce szkolnej.
Posiłkiem objętych zostało 116 dzieci na kwotę 47.012 zł. Zasiłek celowy otrzymało 66 wnioskodawców (125 osób w rodzinach) na kwotę 123.240 zł.
pomoc żywnościowa
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryglicach, realizował Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD).
Głównym celem programu jest zapewnienie najuboższym mieszkańcom pomocy żywnościowej oraz uczestnictwo w działaniach w ramach środków towarzyszących.
W ramach programu Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryglicach wydał ogółem 142 skierowań dla 396 osób oraz wydano skierowania w ramach współpracy dla instytucji lub stowarzyszeń zewnętrznych w liczbie 91 skierowań dla 314 osób.
asystent Rodziny
W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej zatrudniony jest Asystent Rodziny w wymiarze ½ etatu. Wsparciem Asystenta Rodziny objęto rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu podstawowych funkcji opiekuńczo – wychowawczych. W 2023 r. tego rodzaju wsparciem objętych zostało 9 rodzin.
Karta Dużej Rodziny
Celem programu jest ułatwienie dużym rodzinom dostępu do rekreacji oraz obniżenia kosztów codziennego życia.
Nowe rodziny, którym przyznano KDR w 2023 r. - liczba przyznanych kart 123.
Liczba rodzin posiadających KDR na dzień 31 grudnia 2023 r. - 878.
ASYSTENT OSOBISTY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
Programu "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej" pozwolił na zapewnienie usług asystenta w wykonywaniu codziennych czynności oraz funkcjonowaniu w życiu społecznym osobom niepełnosprawnym. Celem programu była poprawa funkcjonowania osób niepełnosprawnych w środowisku, zwiększenie możliwości zaspokajania ich potrzeb oraz włączenie osób niepełnosprawnych w życie społeczne.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ryglicach w ramach programu objął wsparciem 5 osób niepełnosprawnych, zatrudniając 5 asystentów osób niepełnosprawnych. Koszt zadania 125.205,00 zł.
Korpus Wsparcia Seniorów
Celem programu jest zapewnienie usługi wsparcia na rzecz seniorów w wieku 65 lat i więcej, mających problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzących samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkających z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia. Realizacja programu obejmuje swoim zakresem Moduł II mający na celu poprawę bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania osób starszych przez dostęp do tzw. „opieki na odległość”.
Wsparciem objęto 33 seniorów. Koszt programu: 23.196,25 zł.
Dodatek elektryczny
Dodatek elektryczny przysługuje gospodarstwom domowym, których źródłem ogrzewania jest pompa ciepła, podgrzewacz, nagrzewnica lub bojler zasilany energią elektryczną pochodzącą od dostawcy prądu i źródło ogrzewania zostało wpisane lub zgłoszone do CEEB.
W 2023 r. przyznano 9 świadczeń.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy to jednorazowe świadczenie w wysokości 3.000 zł skierowane do gospodarstw domowych, w przypadku gdy głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane paliwami stałymi. Przy wypłacie świadczenia nie obowiązywało kryterium dochodowe.
W 2023 r. przyznano 3 świadczenia.
Dodatek na inne źródła ciepła
Dofinansowanie na inne niż węglowe źródła ogrzewania. Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych z tytułu wykorzystania niektórych źródeł ciepła – dał możliwość dofinansowania zakupu opału: pelletu drzewnego, drewna kawałkowego i innych rodzajów biomasy oraz gazu skroplonego LPG lub oleju opałowego.
W 2023 r. nie przyznano świadczeń w tym zakresie.
ZASOBY INSTYTUCJONALNE
Pomoc społeczna to nie tylko wsparcie finansowe osób i rodzin potrzebujących pomocy, ale także pomoc instytucjonalna, świadczona przez placówki pomocy społecznej. W Gminie Ryglice prowadzą działalność następujące instytucje pomocy społecznej, finansowane z budżetu gminy:
Środowiskowy Dom Samopomocy w Ryglicach,
dwie Placówki Wsparcia Dziennego tj. w miejscowości Ryglice i Lubcza (z budżetu powiatu w porozumieniu z Gminą Ryglice),
mieszkanie chronione, wspomagane.
Działalność Środowiskowego Domu Samopomocy finansowana jest ze środków na zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej przekazywanych przez wojewodę oraz środków własnych gminy. Celem działalności jednostki jest przede wszystkim zapewnienie dziennego wsparcia dla osób wymagających pomocy z uwagi na posiadane niepełnosprawności. Najważniejsze zadania domu są związane z działaniami wspomagająco-aktywizującymi, które dotyczą zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, dążenia do usamodzielnienia oraz integracji społecznej, w szczególności poprzez organizację szerokiego zakresu treningów oraz pomocy w sprawach życia codziennego. W 2023 r. z usług ŚDS w Ryglicach skorzystało łącznie 30 osób.
Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówki - 787.659 zł.
W 2023 r. opieką i wychowaniem w Placówce Wsparcia Dziennego w Lubczy objęto 22 wychowanków uczęszczających do Szkoły Podstawowej w Lubczy. Z zajęć prowadzonych w Placówce Wsparcia Dziennego w Ryglicach skorzystało 20 dzieci z gminy Ryglice.
Roczny koszt prowadzenia i utrzymania placówek - 1.020.625 zł.
Pomoc prawna przysługuje osobie, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
wsparcie dla ukrainy
Działania GOPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Udzielone formy wsparcia:
Jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości 300 zł - 1 osoba,
Posiłek dla dzieci i młodzieży w placówkach oświatowych - 14 osób,
Świadczenia dla osób, które zapewniły zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy - 2 osoby.
Działania organizacji społecznych podejmowane na rzecz adaptacji i integracji uchodźców i uchodźczyń w środowisku lokalnym.
29.03.2023 r.
Podczas koncertu zaprezentował się Zespół Podolyanchyk z Ukrainy oraz grupy młodzieżowe Zespołu Pieśni i Tańca Świerczkowiacy.
zdrowie
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach OCHRONY ZDROWIA:
558 336 zł
+154,20%
do roku 2022
+154,20%
do roku 2022
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki bieżące w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły nieco ponad 190 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych.
W Punkcie Konsultacyjnym przy Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Ryglicach dyżury pełnią pracownik socjalny, konsultant do spraw uzależnień oraz przeciwdziałania przemocy, psycholog oraz prawnik. Świadczona jest pomoc w zakresie poradnictwa poprzez nieodpłatne spotkania o charakterze konsultacyjnym i motywacyjnym.
W 2023 r. udzielono 226 porad, z których skorzystało 68 osób.
W 2023 r. podjęto działania mające na celu kontynuację profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie wspomagania młodzieży w utrzymaniu abstynencji, wdrażano programy profilaktyczne preferujące postawy i umiejętności służące zdrowemu i trzeźwemu życiu, m.in.:
happening w ramach kampanii „Nopromil Noproblem”, „Przemoc boli” – cyberprzemocy mówimy nie!”,
program profilaktyczny „Smak życia – czyli debata o dopalaczach”,
dostęp do platformy edukacyjnej o tematyce przeciwdziałania uzależnieniom oraz „Otwórz się na pomoc – przemoc rówieśnicza”,
szkolenie dla sprzedawców napojów alkoholowych z terenu Gminy Ryglice wraz z badaniem dostępności napojów alkoholowych dla osób nieletnich w punktach sprzedaży,
stoiska profilaktyczne podczas imprez kulturalno-rozrywkowej,
wypoczynek wakacyjny dla dzieci i młodzieży,
szkolenia dla członków Zespołu Interdyscyplinarnego i Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
prenumerata miesięcznika „Remedium” oraz „Świat problemów”.
Zrealizowano przy współpracy z Placówkami Wsparcia Dziennego w Lubczy oraz w Ryglicach, parafiami oraz placówkami oświatowymi projekty i akcje profilaktyczne z uwzględnieniem programów socjoterapeutycznych m. in. „Ferie na 102”, „Droga do źródła”.
bezpłatne badania mammograficzne
Oddaj krew – ratuj życie
Tężnia solankowa w Gminie - Inwestycja na Górze Kokocz w Woli LubeckieJ
W 2023 r. rozpoczęto budowę wieży widokowej wraz z tężnią solankową, placem zabaw, tyrolką i ścianką wspinaczkową.
Na budowę tężni solankowej na Górze Kokocz w Gminie Ryglice poniesiono wydatki inwestycyjne w kwocie 368.170 zł ze środków własnych, z dotacji z Województwa Małopolskiego w ramach zadania „Małopolskie tężnie solankowe 2023” oraz ze środków pochodzących z wpływów z części opłat za zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych.
Na rzecz ochrony zdrowia podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.